Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

ΤΟ ΤΖΑΚΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ


ΤΟ ΤΖΑΚΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ




Το τζάκι-κουζίνα των προσφύγων του Παραποτάμου.
Ποντίων και Θρακιωτών....
...τον καιρό εκείνο, κάπου στην δεκαετία του 1920 και του '30 οι άνθρωποι δεν είχαν κουζίνα μέσα στο μικρό και φτωχικό τους σπίτι. Οι γυναίκες, όταν είχε καλό καιρό μαγείρευαν έξω από το σπίτι, στην αυλή. Κάπου σε μια γωνιά του σπιτιού όπου είχαν στίσει πρόχειρα, με ξύλα και λαμαρίνες ένα υποτυπώδες κουζινάκι προφυλαγμένο από τον αέρα και τη βροχή, εκεί μαγείρευαν, είτε στο καζάνι (αν είχαν μεγάλη οικογένεια) είτε στο τσουκάλι, το φαγητό της ημέρας. Εκεί έψηναν και τα κρέατά τους (όταν είχαν) κυρίως στις γιορτές. Τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και της Παναγίας. Κάπου εκεί γύρω βρισκόταν και ένας ξυλόφουρνος για το ζυμωτό ψωμί της εβδομάδας.

Τις κρύες μέρες-κατά βάση τον χειμώνα-μαγείρευαν μέσα στο σπίτι. Κάπου σε μια γωνιά ή στον κεντρικό τοίχο του "σαλονιού" (όλο κι όλο ένα δωμάτιο ήταν) υπήρχε ένα χτιστό τζάκι. Ένα τζάκι, αλλά όχι όπως τα σημερινά υπερυψωμένα και περίτεχνα. Ήταν μια απλή κατασκευή που άρχιζε από το πάτωμα και κατέληγε με μια ας πούμε καμινάδα εσωτερικά του τοίχου στην οροφή. Η βάση του προεξείχε μέσα προς το σπίτι 50-60 εκατοστά. Τα τζάκια τα έχτιζαν οι τεχνίτες της εποχής ή και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης του σπιτιού. Αν κάπνιζε και λίγο δεν πείραζε. Τότε δεν ενοχλούσε καθόλου η αιθαλομίχλη! Εκεί επάνω (στη βάση) άναβαν φωτιά και πάνω στην πυροστιά μαγείρευαν. Το χρησιμοποιούσαν περισσότερο σαν κουζίνα παρά σαν τζάκι. Και επειδή όλο και κάτι μαγείρευαν ζέσταιναν ταυτόχρονα και το σπίτι. Όταν δεν μαγείρευαν έφτιαχναν τσάι χαμομήλι ή φασκόμηλο. Πάντα υπήρχε ένα σκεύος στη φωτιά, έστω και με σκέτο νερό ...έτσι για να υπάρχει! Εκεί στη χόβολη έψηναν και τον καφέ τους ...Τούρκικο και όχι Ελληνικό, μη ξεχνιόμαστε!
Τέτοια τζάκια υπήρχαν όχι μόνο στα παλιά σπίτια στα Κρούσια αλλά και στα καινούρια όταν οι κάτοικοι εγκατέλειψαν το βουνό και εγκαταστάθηκαν στις σημερινές τοποθεσίες τις δεκαετίες 1950-1960. Όταν χτίστηκαν καινούρια σπίτια ή ανακατασκευάστηκαν τα παλιά, τα τζάκια γκρεμίστηκαν.Τη θέση τους πήραν οι ξυλόσομπες (μεγάλη εφεύρεση για την εποχή εκείνη).
Στην περιοχή μας,  στην Ροδόπολη, σόμπες κατασκεύαζε ο Φωκάς. Το μαγαζί του-για όσους το πρόλαβαν και θυμούνται-βρισκόταν απέναντι από το βιβλιοπωλείο του Εφραιμίδη σήμερα δίπλα στον πεζόδρομο που πάει για το Σούπερ Μάρκετ Κάντζα...Θυμάμαι σαν πιτσιρίκος τον παππού μου που έλεγε γρήγορα πάρε το ποδήλατο και τρέχα στον Φωκά να πάρεις δυο μπουριά και μια γωνία (αυτό γινόταν περίπου κάθε Οκτώβριο, με τα πρώτα κρύα).
Σήμερα πληρώνουμε αδρά για να χτίσουμε ένα περίτεχνο τζάκι στο σαλόνι μας. Φυσικά δεν το ανάβουμε σχεδόν ποτέ, απλά καθόμαστε αντίκρυ στον καναπέ και το καμαρώνουμε. Τη θέση των αναμμένων ξύλων την πήραν μερικά διακοσμητικά κεριά ...έτσι, για ρομαντισμό και ατμόσφαιρα!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου